Formiranje 3D modela karstnih kanala u zoni isticanja vrela kao podloga za zahvatanje podzemnih voda u karstu – na primeru Malog vrela

Autor: Milanović Saša, Vasić Ljiljana, Kličković Milorad

Sažetak

Malo vrelo se nalazi na južnoj padini planinskog masiva Beljanice, kod Strmostena, na 352 m n.m.. Vrelo se javlja na kontaktu titonskih krečnjaka Beljanice i navučenih permskih peščara, koji su i definisali zonu isticanja vrela. Otvor pećine i generalno pružanje karstnih kanala predisponirano je ukrštenim rasedima pravca pružanja Z-I i S-J. Vrelo se drenira se kroz dva karstna kanala. Desni kanal je hipsometrijski niži od stalno aktivnog levog glavnog kanala i generalog je pravaca 240°, dok se glavni kanal pruža po azimutu od 170°. Bojenjem je utvrđeno da vode Malog vrela predstavljaju tok ponornice Rečke, koja, u uvali Rečke na platou Beljanice, ponire u Ivkov ponor (ponor Rečke). Maksimalne izdašnosti vrela se javljaju sredinom proleća i u jesen, a minimalne krajem leta i u drugoj polovini zime. Najveća izdašnost vrela izmerena je u proleće 1954. godine, kada je iznosila 2.3 m3/sek, dok je najveći zabeležen minimum registrovan 2011. godine i iznosio je 0.024 m3/sek. Na osnovu novih speleoronilačkih i speleoloških istraživanja pećinskih kanala Malog vrela urađen je 3D model rasprostranjenja karstnih kanala, koji je doprineo jasnijem definisanju funkcionisanja preraspodele voda u zoni isticanja a samim tim pomaže i u definisanju budućeg zahvatanja podzemnih voda ovog vrela. U radu je dat grafički i statistički prikaz sa realnim podacima kompjuterski generisanog 3D modela karstnih kanala Malog vrela, kao i njegovo povezivanje sa kanalima Ivkovog ponora.

 

 

Ostavite komentar

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.